Tổng hợp ý chính cần nhớ
- Chứng khoán OTC được giao dịch trực tiếp giữa các đối tác mà không được niêm yết trên sàn giao dịch.
- Chứng khoán OTC có thể được tạo điều kiện thuận lợi bởi một đại lý hoặc nhà môi giới chuyên về thị trường OTC.
- Giao dịch OTC giúp thúc đẩy vốn chủ sở hữu và các công cụ tài chính – những công cụ không có sẵn cho nhà đầu tư nếu không có thị trường OTC.
- Các công ty có cổ phiếu OTC có thể huy động vốn thông qua việc bán cổ phiếu.
Tìm hiểu về OTC
Cổ phiếu giao dịch qua OTC thường là các công ty nhỏ, không thể đáp ứng các điều kiện niêm yết chứng khoán của các sàn giao dịch chính thức. Tuy nhiên, nhiều loại chứng khoán khác cũng giao dịch tại đây. Cổ phiếu giao dịch trên sàn giao dịch được gọi là cổ phiếu niêm yết, ngược lại cổ phiếu giao dịch qua OTC được gọi là cổ phiếu chưa niêm yết.
Các giao dịch thương mại có thể diễn ra thông qua các nền tảng khớp lệnh điện tử của OTC Markets Group: OTCQX; OTCQB; và Pink Open Market (còn được gọi là OTC Pink hoặc “Pink Sheets”).
Mỗi nền tảng này chứa cấp độ cổ phiếu của các công ty thấp dần (tức là rủi ro hơn). Cổ phiếu trong OTCQX bậc cao nhất phải đáp ứng nhiều tiêu chí về tính đủ điều kiện khác nhau và chứa cổ phiếu của một số ADR (Chứng chỉ lưu ký tại Mỹ) nước ngoài. Bậc thấp nhất là OTC Pink, có tiêu chí niêm yết và kiểm soát chất lượng ít nghiêm ngặt nhất.
Thông tin thêm: FINRA từng điều hành một sàn giao dịch OTC được gọi là OTC Bulletin Board (OTCBB). FINRA chính thức dừng hoạt động của OTCBB vào ngày 8 tháng 11 năm 2021.
Các loại chứng khoán OTC
Các cổ phiếu giao dịch qua OTC không chỉ là các công ty nhỏ. Một số công ty lớn nổi tiếng được niêm yết trên thị trường OTC. Ví dụ: OTCQX giao dịch cổ phiếu ADR của các công ty lớn nước ngoài như Allianz SE, BASF SE, Roche Holding Ag và Danone SA.
Chứng chỉ lưu ký tại Mỹ (ADR) đại diện cho cổ phiếu giao dịch trên thị trường ngoại hối (foreign exchange), thường được giao dịch OTC. Cổ phiếu giao dịch theo cách này bởi vì công ty cơ sở không muốn hoặc không thể đáp ứng các điều kiện niêm yết trên sàn giao dịch nghiêm ngặt. Ngoài ra, chi phí 295000 đô la để niêm yết trên NYSE, và lên tới 75000 đô la trên Nasdaq tạo ra rào cản cho nhiều công ty.
Các công cụ như trái phiếu không được giao dịch trên một sàn giao dịch chính thức vì các ngân hàng phát hành các công cụ nợ này và tiếp thị chúng thông qua mạng lưới đại lý môi giới. Đây cũng được coi là chứng khoán OTC. Các ngân hàng tiết kiệm chi phí niêm yết trên sàn giao dịch bằng cách khớp lệnh mua và bán nội bộ từ khách hàng hoặc từ một công ty môi giới khác. Các công cụ tài chính khác, chẳng hạn như các công cụ phái sinh cũng giao dịch thông qua mạng lưới đại lý.
Mạng lưới OTC
The OTC Market Group điều hành một số mạng lưới nổi tiếng nhất, chẳng hạn như The Best Market (OTCQX), the Venture Market (OTCQB) và the Pink Open Market. Mặc dù mạng lưới OTC không phải là sàn giao dịch chính thức như NYSE, nhưng chúng vẫn có các yêu cầu về tính đủ điều kiện. Ví dụ: OTCQX không niêm yết các cổ phiếu được bán với giá dưới 5 đô la (được gọi là cổ phiếu penny), các công ty ma hoặc các công ty sắp phá sản. The OTCQX Best Market bao gồm chứng khoán của các công ty có vốn hóa thị trường lớn nhất và tính thanh khoản cao hơn các thị trường khác.
Thông qua các thị trường OTC, bạn có thể tìm thấy cổ phiếu của các công ty nhỏ và đang phát triển. Tùy thuộc vào nền tảng niêm yết, các công ty này cũng có thể gửi báo cáo cho các cơ quan quản lý của Ủy ban Giao dịch và Chứng khoán (SEC). Cổ phiếu OTCBB thường sẽ có hậu tố là “OB” và phải nộp báo cáo tài chính cho SEC.
Một nền tảng giao dịch khác là Pink Sheets, và những cổ phiếu này có rất nhiều loại. Các doanh nghiệp này không đáp ứng các yêu cầu của SEC. Mặc dù việc mua cổ phiếu với đặc tính này có thể ít tốn kém chi phí giao dịch hơn, nhưng chúng dễ bị thao túng giá và gian lận. Những cổ phiếu này thường sẽ có hậu tố là “.PK” và không bắt buộc phải nộp báo cáo tài chính cho SEC.
Quan trọng: Mặc dù Nasdaq hoạt động như một mạng lưới đại lý, nhưng cổ phiếu Nasdaq nhìn chung không được phân loại là OTC vì Nasdaq được coi là một sàn giao dịch chứng khoán.
Ưu và nhược điểm của Thị trường OTC
Như đã đề cập trước đó, trái phiếu, ADR và các công cụ phái sinh cũng được giao dịch trên thị trường OTC. Tuy nhiên, nhà đầu tư cần hết sức thận trọng khi đầu tư vào các chứng khoán OTC mang tính đầu cơ. Các yêu cầu hồ sơ giữa các nền tảng niêm yết là khác nhau và một số thông tin cần thiết, chẳng hạn như tài chính kinh doanh có thể khó xác định.
Hầu hết các cố vấn tài chính coi giao dịch cổ phiếu OTC là một hành động mang tính đầu cơ. Vì lý do này, các nhà đầu tư phải cân nhắc khả năng chấp nhận rủi ro đầu tư của họ và liệu cổ phiếu OTC có vị trí trong danh mục đầu tư của họ hay không. Tuy nhiên, rủi ro bổ sung của cổ phiếu OTC dẫn đến khả năng sinh lợi nhuận đáng kể. Vì những cổ phiếu này giao dịch với giá trị thấp và thông thường với chi phí giao dịch thấp, nên chúng tạo ra một cơ hội để cổ phiếu tăng giá.
Nhìn chung, cổ phiếu giao dịch OTC không được biết đến với khối lượng giao dịch lớn. Khối lượng cổ phiếu thấp đồng nghĩa với việc không có người sẵn sàng mua khi đến thời điểm bán cổ phiếu. Ngoài ra, chênh lệch giữa giá chào mua và giá chào bán thường lớn. Các cổ phiếu này có thể gây ra các biến động trên thị trường hoặc dữ liệu kinh tế.
Thị trường OTC là một lựa chọn thay thế cho các công ty nhỏ hoặc những công ty không muốn niêm yết trên các sàn giao dịch tiêu chuẩn. Việc niêm yết trên một sàn giao dịch tiêu chuẩn là một quá trình tốn kém và mất thời gian, nằm ngoài khả năng tài chính của nhiều công ty nhỏ. Các công ty cũng có thể thấy rằng việc niêm yết trên thị trường OTC giúp tiếp cận vốn nhanh chóng thông qua việc bán cổ phiếu.
Ưu điểm
- OTC cung cấp quyền tiếp cận các chứng khoán không có sẵn trên các sàn giao dịch tiêu chuẩn như trái phiếu, ADR và các công cụ phái sinh.
- Các quy định ít hơn trên OTC cho phép sự có mặt của nhiều công ty không thể hoặc chọn không niêm yết trên các sàn giao dịch khác.
- Thông qua việc giao dịch với chi phí thấp, cổ phiếu penny, các nhà đầu tư đầu cơ có thể kiếm được lợi nhuận đáng kể.
Nhược điểm
- Cổ phiếu OTC có tính thanh khoản giao dịch kém hơn do khối lượng thấp, dẫn đến sự chậm trễ trong việc hoàn tất giao dịch và chênh lệch giá chào mua – giá chào bán lớn.
- Việc có ít quy định hơn dẫn đến ít thông tin công khai có sẵn, khả năng thông tin lỗi thời và xảy ra gian lận.
- Cổ phiếu OTC có xu hướng gây biến động đối với dữ liệu kinh tế và thị trường.
Ví dụ về chứng khoán OTC
OTC Markets Group là nhà điều hành thị trường tài chính của OTCQX. “OTCMarkets.com” niêm yết các công ty được giao dịch tích cực nhất và thông tin về các cổ phiếu tăng, giảm.
Trong một ngày, tổng khối lượng tiền có thể vượt quá 2 tỷ đô la, với hơn 7 tỷ cổ phiếu được giao dịch. Các công ty bao gồm công ty truyền thông đa phương tiện Trung Quốc Tencent Holdings LTD (TCEHY), tập đoàn thực phẩm và đồ uống khổng lồ Nestle SA (NSRGY) và công ty chăm sóc sức khỏe Bayer A.G. (BAYRY).