Initial Coin Offering (ICO) là gì?

Tổng hợp các ý chính cần nhớ

• ICO là một cách phổ biến để gây quỹ cho các sản phẩm và dịch vụ liên quan đến tiền mã hóa.
• ICO tương tự như các đợt phát hành lần đầu ra công chúng (IPO), nhưng các đồng coin được phát hành trong một ICO cũng có thể chứa tiện ích cho dịch vụ hoặc sản phẩm phần mềm.
• Một số ICO đã mang lại lợi nhuận lớn cho các nhà đầu tư. Số khác lại thành một vụ lừa đảo hoặc hoạt động cực kỳ kém.
• Để tham gia vào một ICO, trước tiên bạn cần phải mua một loại tiền nền tảng, và phải có hiểu biết cơ bản về ví điện tử và sàn giao dịch tiền mã hóa.
• Phần lớn các ICO hoàn toàn không được kiểm soát, vì vậy các nhà đầu tư phải hết sức thận trọng và chuyên tâm trong việc nghiên cứu, đầu tư vào các ICO.

Initial Coin Offering (ICO) vận hành ra sao?

Khi một dự án tiền mã hóa muốn huy động vốn thông qua ICO, bước đầu tiên mà nhà tổ chức dự án cần làm là xác định cách họ sẽ cấu trúc nó. ICO có thể được cấu trúc theo một số cách khác nhau, bao gồm:

• Nguồn cung tĩnh và giá tĩnh: Một công ty có thể đặt mục tiêu hoặc giới hạn tài trợ cụ thể, có nghĩa là mỗi token được bán trong ICO có giá đặt trước và tổng nguồn cung token là cố định.
• Nguồn cung tĩnh và giá động: ICO có thể có nguồn cung token tĩnh và mục tiêu tài trợ động — điều này có nghĩa là số tiền nhận được trong ICO xác định giá tổng thể cho mỗi token.
• Nguồn cung động và giá tĩnh: Một số ICO có nguồn cung token động nhưng giá tĩnh, có nghĩa là số tiền nhận được sẽ quyết định nguồn cung.

Cùng với việc cấu trúc ICO, dự án tiền mã hóa thường tạo ra một sách trắng để cung cấp cho các nhà đầu tư tiềm năng thông qua một trang web mới dành riêng cho token. Những người quảng bá dự án sử dụng sách trắng của họ để giải thích những thông tin quan trọng liên quan đến ICO:

• Dự án về cái gì
• Nhu cầu mà dự án sẽ đáp ứng khi hoàn thành
• Dự án cần bao nhiêu tiền
• Số lượng token ảo mà những người sáng lập sẽ giữ
• Loại thanh toán nào (loại tiền tệ nào) sẽ được chấp nhận
• Chiến dịch ICO sẽ chạy trong bao lâu

Dự án phát hành sách trắng như một phần của chiến dịch ICO được thiết kế để khuyến khích những người đam mê và ủng hộ dự án mua một số token của dự án đó. Các nhà đầu tư thường có thể sử dụng tiền pháp định hoặc tiền ảo để mua các token mới này và việc các nhà đầu tư thanh toán bằng hình thức tiền mã hóa khác như Bitcoin hoặc Ethereum đang ngày càng phổ biến. Các token mới được phát hành này tương tự như cổ phiếu được bán cho các nhà đầu tư trong đợt IPO.

 Nếu số tiền huy động được trong một ICO nhỏ hơn số tiền tối thiểu được yêu cầu theo tiêu chí của ICO, thì tất cả số tiền đó có thể được trả lại cho các nhà đầu tư của dự án. ICO sau đó sẽ được coi là không thành công. Nếu các yêu cầu về kinh phí được đáp ứng trong khoảng thời gian quy định, thì số tiền huy động được sẽ được sử dụng để theo đuổi các mục tiêu của dự án.

Ai có thể khởi chạy ICO?

Bất kỳ ai cũng có thể khởi chạy ICO. Hiện tại, với rất ít quy định về ICO ở Hoa Kỳ, bất kỳ ai có thể tiếp cận công nghệ phù hợp đều được tự do khởi chạy một loại tiền mã hóa mới.

Nhưng việc thiếu luật quy định cũng có nghĩa là ai đó có thể làm bất cứ điều gì cần thiết để khiến bạn tin rằng họ có một ICO hợp pháp — và sau đó bỏ trốn với số tiền này. Trong tất cả các cách gây quỹ, thì ICO có lẽ là một trong những cách dễ dàn dựng để lừa đảo nhất.

Nếu bạn thực sự chuẩn bị đầu tư vào một ICO mới mà bạn nghe nói đến, hãy đảm bảo rằng bạn đã tìm hiểu và nghiên cứu kỹ lưỡng. Điều đầu tiên là đảm bảo những người thực hiện ICO là có thật và có trách nhiệm. Một điều quan trọng cần tìm hiểu là lịch sử của những sản phẩm đi đầu trong tiền mã hóa hoặc blockchain. Nếu dự án có vẻ không dính dáng đến ai đó có kinh nghiệm liên quan hay thông tin của người đó khó xác minh, thì đó là một tín hiệu bất ổn.

Các diễn viên và nghệ sĩ giải trí nổi tiếng như Steven Seagal đôi khi cũng khuyến khích những người hâm mộ đầu tư vào một ICO mới. Siêu sao quyền anh Floyd Mayweather Jr. và ông trùm âm nhạc DJ Khaled đã từng quảng cáo Centra Tech, một ICO huy động được 30 triệu đô la vào cuối năm 2017. Centra Tech cuối cùng bị coi là một vụ lừa đảo trước tòa, dẫn đến việc hai người nổi tiếng phải giải quyết các cáo buộc với các cơ quan quản lý của Hoa Kỳ, cộng với ba người sáng lập Centra Tech đã nhận tội lừa đảo qua ICO.

Dù ai cũng có thể thiết lập và khởi chạy ICO nhưng không phải ICO lúc nào cũng cách nên dùng để kêu gọi vốn. Nếu bạn đang suy nghĩ về việc tổ chức một đợt ICO, hãy tự hỏi liệu doanh nghiệp của bạn có được lợi đáng kể từ ICO hay không.

Những cân nhắc đặc biệt

Hoạt động ICO bắt đầu giảm đáng kể vào năm 2019, một phần vì các ICO nằm trong khu vực không được pháp luật quy định rõ ràng. Các nhà đầu tư có thể nghiên cứu và tìm ra các ICO để tham gia, nhưng không có cách nào chắc chắn để bám sát tất cả ICO mới nhất. Bạn có thể sử dụng các trang web như TopICOlist.com và các trang web so sánh các ICO khác nhau.

ICO có thể tạo ra một sự thổi phồng cực lớn và có rất nhiều trang trực tuyến, nơi các nhà đầu tư tụ tập để thảo luận về các cơ hội mới. Các nhà đầu tư muốn tham gia vào các ICO trước tiên nên tự làm quen rộng rãi với không gian tiền mã hóa và có kiến thức về các ICO trước khi tham gia. Bởi vì ICO hầu như không được quy định bởi pháp luật, các nhà đầu tư tiềm năng nên hết sức thận trọng khi đầu tư.

Quan trọng: Ủy ban Giao dịch và Chứng khoán (SEC) có thể can thiệp vào một ICO nếu cần thiết. Sau khi người tạo ra Telegram huy động được 1,7 tỷ đô la trong một ICO vào năm 2018 và 2019, SEC đã đệ đơn hành động khẩn cấp và có được lệnh cấm tạm thời, cáo buộc hoạt động bất hợp pháp của một bộ phận trong nhóm phát triển. Vào tháng 3 năm 2020, Tòa án Quận phía Nam của New York, Hoa Kỳ đã ban hành lệnh sơ bộ và Telegram được lệnh trả lại 1,2 tỷ đô la cho các nhà đầu tư và nộp phạt hành chính 18,5 triệu đô la.

Không có gì đảm bảo rằng một nhà đầu tư sẽ không bị lừa khi đầu tư vào ICO. Để tránh các ICO lừa đảo, bạn có thể:

• Đảm bảo rằng các nhà phát triển dự án có thể xác định rõ ràng mục tiêu của họ là gì. Các ICO thành công thường có sách trắng đơn giản, dễ hiểu với các mục tiêu rõ ràng, ngắn gọn.
• Tìm kiếm tính minh bạch. Các nhà đầu tư nên mong đợi tính minh bạch 100% từ một công ty tung ra ICO.
• Đánh giá các điều khoản và điều kiện pháp lý của ICO. Bởi vì các cơ quan quản lý truyền thống thường không giám sát vấn đề này, nhà đầu tư có trách nhiệm đảm bảo rằng ICO là hợp pháp.
• Kiểm tra xem các khoản tiền của ICO có được cất giữ trong ví ký quỹ hay không. Loại ví này yêu cầu nhiều khóa truy cập, cung cấp khả năng bảo vệ hữu ích chống lại các trò lừa đảo.

Một cân nhắc khác là bạn thường cần sở hữu một loại tiền ảo khác để đầu tư vào ICO. Bởi vì các token mới được phát hành trong một ICO đôi khi chỉ có thể được mua bằng cách sử dụng một loại tiền ảo đã được thiết lập từ lâu như Bitcoin, các nhà đầu tư ICO cần phải có hai ví tiền mã hóa:

• Một ví tiền mã hóa để cất giữ một loại tiền ảo khác như Bitcoin hoặc Ethereum
• Một ví tiền mã hóa bổ sung để giữ token hoặc tiền ảo đang được bán của dự án ICO.

So sánh ICO và IPO

Các đợt chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng huy động vốn cho các công ty sắp trở thành công ty đại chúng và dẫn đến việc phân phối cổ phiếu của công ty cho các nhà đầu tư. Đối với ICO, các công ty tiền mã hóa gây quỹ thông qua việc bán coin hoặc token. Trong cả hai trường hợp, các nhà đầu tư đều làm tăng giá cổ phần, cho dù là công ty hay tiền mã hóa, và đầu tư dựa trên niềm tin rằng giá trị của tài sản sẽ tăng lên theo thời gian.

Sự khác biệt cơ bản giữa ICO và IPO là việc đầu tư vào ICO không đảm bảo cho bạn quyền sở hữu cổ phần trong dự án hoặc công ty tiền mã hóa. Những người tham gia ICO đánh cược rằng một loại tiền ảo hiện đang vô giá trị, sau này sẽ tăng cao hơn giá mua ban đầu của nó.

Các đợt IPO được quản lý chặt chẽ bởi các tổ chức chính phủ như Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, trong khi ICO phần lớn không được kiểm soát. Việc thiếu luật quy định cùng với bản chất thường phi tập trung của các dự án tiền mã hóa có nghĩa là cấu trúc của ICO có thể thay đổi đáng kể. Ngược lại, cấu trúc của hầu hết các đợt IPO phần lớn tương tự nhau.

Mặc dù các đợt IPO được góp vốn bởi các nhà đầu tư bảo thủ hơn, họ dự đoán sẽ thu được lợi nhuận tài chính, nhưng các ICO có thể nhận được tiền từ những người ủng hộ chấp nhận rủi ro, những người muốn đầu tư vào một dự án mới, thú vị. ICO khác với sự kiện gọi vốn từ cộng đồng vì nó mang lại khả năng thu được lợi nhuận tài chính theo thời gian, trong khi đó các hành động gọi vốn từ cộng đồng về cơ bản chỉ nhận được các khoản đóng góp. ICO còn được gọi là “crowdsales” vì khả năng thu được lợi nhuận tài chính.

So sánh ICO và IEO, IDO

Nếu như ICO là hình thức phát hành token lần đầu tiên được bán trên thị trường thì IEO là hình thức phát hành token lần đầu tiên trên các sàn giao dịch tập trung, còn IDO là hình thức phát hành token đầu tiên trên sàn giao dịch phi tập trung.

IDO có chi phí thấp, giúp dễ dàng gọi vốn cộng đồng một cách minh bạch. Tuy nhiên hình thức này thường thiếu cơ chế kiểm soát, đồng thời nhà đầu tư phải chịu rủi ro biến động giá khi các token thường được giao dịch với khối lượng lớn trong một thời gian rất ngắn.

IEO được tổ chức thông qua các sàn giao dịch tập trung nên chi phí sẽ cao hơn, các quy định cũng chặt chẽ hơn ICO và IDO. Nhưng nhược điểm của hình thức này là chi phí mà các dự án phải trả cho sàn giao dịch thường rất cao nếu so với hai hình thức còn lại.

Ưu điểm và nhược điểm của ICO

Các dịch vụ trực tuyến có thể tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát hành các token tiền mã hóa, giúp một công ty có thể cân nhắc triển khai ICO một cách đặc biệt dễ dàng. Các nhà quản lý ICO tạo token theo các điều khoản của ICO, nhận chúng và sau đó phân phối token bằng cách chuyển coin cho các nhà đầu tư cá nhân. Nhưng bởi vì các ICO không được quản lý bởi các cơ quan tài chính như Ủy ban chứng khoán Nhà nước, các quỹ bị mất do lừa đảo hoặc không đủ năng lực vận hành, điều này có thể dẫn đến việc các quỹ không bao giờ được khôi phục.

Các nhà đầu tư ban đầu trong một ICO thường kỳ vọng các token sẽ tăng giá trị sau khi tiền mã hóa ra mắt. Đây là ưu điểm chính của ICO: tiềm năng thu được lợi nhuận rất cao.

Nhưng tính hợp pháp của tiền mã hóa hoặc tài sản kỹ thuật số sẽ không được đảm bảo. Vào năm 2017, Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc đã chính thức cấm các ICO, coi chúng là phản tác dụng đối với sự ổn định kinh tế và tài chính. Chính phủ Trung Quốc vào năm 2021 đã ra lệnh cấm khai thác tiền mã hóa và tuyên bố tất cả các giao dịch tiền mã hóa là bất hợp pháp.

HoweyCoin và ICO

Năm 2018, Ủy ban chứng khoán và sàn giao dịch Hoa Kỳ (SEC) đã giới thiệu một đồng tiền ảo được gọi là HoweyCoin để chứng minh cho các nhà đầu tư cá nhân về sự rủi ro của ICO. HoweyCoin của SEC được đặt theo tên của Bài kiểm tra Howey của cơ quan này, đây là một bài kiểm tra để xác định xem một khoản đầu tư có đủ điều kiện bảo mật hay không. Sau đó, SEC đã sử dụng Bài kiểm tra Howey để phạt Kik, một dịch vụ nhắn tin đã huy động được 100 triệu đô la trong một ICO chưa đăng ký, với việc bán chứng khoán bất hợp pháp.

Trường hợp đầu tiên về việc SEC thẳng tay trừng phạt ICO xảy ra vào ngày 11 tháng 12 năm 2017, khi cơ quan này tạm dừng ICO của Munchee, một công ty ở California với ứng dụng đánh giá thực phẩm. Munchee đã cố gắng gây quỹ để tạo ra một loại tiền mã hóa có thể hoạt động trong ứng dụng này để đặt đồ ăn. SEC đã ban hành một lệnh đình chỉ, coi ICO này như đợt chào bán chứng khoán chưa đăng ký.

Ví dụ về ICO

ICO của Ethereum vào năm 2014 là một ví dụ ban đầu và nổi bật về các dự án ICO. Dự án ICO của Ethereum đã huy động được 18 triệu đô la trong khoảng thời gian 42 ngày. Vào năm 2015, một dự án ICO hai giai đoạn đã được khởi động bởi một công ty có tên là Antshares, sau này đổi tên thành Neo. Giai đoạn đầu tiên của ICO này đã kết thúc vào tháng 10 năm 2015 và giai đoạn thứ hai tiếp tục cho đến tháng 9 năm 2016. Trong thời gian này, Neo đã tạo ra khoảng 4,5 triệu đô la.

Một ví dụ khác, trong một dự án ICO kéo dài một tháng và kết thúc vào tháng 3 năm 2018, Dragon Coin đã huy động được khoảng 320 triệu đô la. Cũng trong năm 2018, công ty đứng sau nền tảng EOS đã phá vỡ kỷ lục của Dragon Coin bằng việc huy động được con số khổng lồ 4 tỷ đô la trong dự án ICO kéo dài một năm. 

Đôi khi các ICO với tỷ suất lợi nhuận đầu tư (ROI) đáng kể không phải là dự án huy động được nhiều tiền nhất, và ngược lại. Số tiền huy động được bởi các ICO đã đạt mức cao nhất vào năm 2017 và 2018 và đã giảm trong những năm gần đây. Khi đánh giá sự thành công của một ICO, bạn có thể xem xét cả số tiền huy động được trong ICO và tỷ suất lợi nhuận được tạo ra từ đầu tư.