Tổng hợp ý chính cần nhớ
- Bong bóng dotcom là sự tăng giá cổ phiếu công nghệ tại Hoa Kỳ, được thúc đẩy bởi sự đầu tư vào các công ty dựa trên nền tảng Internet vào cuối những năm 1990.
- Giá trị của thị trường chứng khoán đã tăng theo cấp số nhân trong thời kỳ bong bóng dotcom, với Nasdaq tăng từ dưới 1.000 lên hơn 5.000 trong giai đoạn 1995-2000.
- Cổ phiếu bước vào thị trường giá xuống sau khi bong bóng vỡ vào năm 2001.
- Nasdaq, đã từng tăng gấp 5 lần từ năm 1995 đến năm 2000, chứng kiến mức giảm gần 77%, dẫn đến thiệt hại hàng tỷ đô la.
- Bong bóng cũng khiến nhiều công ty Internet phá sản.
Tìm hiểu về Bong bóng Dotcom
Bong bóng dotcom, còn được gọi là bong bóng Internet, phát triển từ việc kết hợp giữa sự xuất hiện của đầu tư theo phong trào hoặc đầu tư mang tính đầu cơ, với nguồn vốn đầu tư mạo hiểm dồi dào dành cho các công ty khởi nghiệp và sự thất bại của các dotcom trong việc tạo lợi nhuận. Các nhà đầu tư đổ tiền vào các công ty khởi nghiệp Internet trong suốt những năm 1990 với hy vọng một ngày nào đó họ sẽ thu được lợi nhuận. Nhiều nhà đầu tư thông thường và các nhà đầu tư mạo hiểm đã từ bỏ cách tiếp cận thận trọng vì sợ bỏ lỡ cơ hội kiếm tiền khi việc sử dụng Internet ngày càng gia tăng.
Với việc thị trường vốn đổ tiền vào lĩnh vực này, các công ty khởi nghiệp đã trong cuộc chạy đua để nhanh chóng trở nên lớn mạnh. Các công ty không sở hữu công nghệ độc quyền đã từ bỏ trách nhiệm tài chính. Họ đã chi rất nhiều tiền vào tiếp thị để thiết lập thương hiệu nhằm tạo sự khác biệt với các đối thủ cạnh tranh. Một số công ty khởi nghiệp đã chi tới 90% ngân sách cho quảng cáo.
Số vốn kỷ lục bắt đầu chảy vào Nasdaq vào năm 1997. Đến năm 1999, 39% tổng số các khoản đầu tư mạo hiểm đi vào các công ty Internet. Năm đó, phần lớn của 457 đợt phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO) đều liên quan đến các công ty Internet, tiếp đến là 91 đợt phát hành chỉ trong quý đầu tiên của năm 2000. Cột mốc cao nhất là Liên Minh AOL Time Warner vào tháng 1 năm 2000,đã trở thành thương vụ sáp nhập thất bại nặng nề nhất trong lịch sử.
Bong bóng cuối cùng đã vỡ, khiến nhiều nhà đầu tư phải đối mặt với thua lỗ nặng và một số công ty Internet phá sản. Các công ty nổi tiếng sống sót sau bong bóng bao gồm Amazon, eBay và Priceline.
Bong bóng Dotcom đã vỡ như thế nào
Những năm 1990 là thời kỳ của sự tiến bộ công nghệ nhanh chóng trong nhiều lĩnh vực. Nhưng chính việc thương mại hóa Internet đã dẫn đến tốc độ tăng trưởng vốn lớn nhất mà Hoa Kỳ từng chứng kiến. Mặc dù các công ty mang tiêu chuẩn công nghệ cao, chẳng hạn như Intel, Cisco và Oracle, đã thúc đẩy tăng trưởng hữu cơ trong lĩnh vực công nghệ, nhưng chính các công ty dotcom mới nổi đã đẩy mạnh sự gia tăng của thị trường chứng khoán bắt đầu vào năm 1995.
Bong bóng đã hình thành trong 5 năm tiếp theo, được nuôi dưỡng bởi nguồn tiền rẻ, nguồn vốn dễ dàng, sự tin tưởng quá mức của thị trường và đầu cơ thuần túy. Các nhà đầu tư mạo hiểm nóng lòng tìm kiếm công ty có tên gọi kết thúc bằng “.com” để đầu tư. Việc định giá dựa trên thu nhập và lợi nhuận sẽ không xảy ra trong vài năm, nếu mô hình kinh doanh này thực sự hiệu quả, và các nhà đầu tư đều quá sẵn sàng để bỏ qua những nguyên tắc cơ bản truyền thống.
Các công ty chưa tạo ra doanh thu, lợi nhuận và trong một số trường hợp còn chưa tạo được một sản phẩm hoàn chỉnh, đã đi vào thị trường với các đợt IPO – chứng kiến giá cổ phiếu tăng gấp ba, gấp bốn lần trong một ngày, điều này tạo ra một cơn sốt cho các nhà đầu tư.
Chỉ số Nasdaq đạt đỉnh vào ngày 10 tháng 3 năm 2000, ở mức 5048 – gần gấp đôi so với năm trước. Một số công ty công nghệ cao hàng đầu, chẳng hạn như Dell và Cisco, đã đặt lệnh bán lượng lớn cổ phiếu của họ khi thị trường đạt đỉnh, gây ra sự hoảng loạn bán tháo giữa các nhà đầu tư. Trong vòng vài tuần, thị trường chứng khoán mất 10% giá trị.
Khi nguồn vốn đầu tư bắt đầu cạn kiệt, mạch máu của các công ty dotcom thiếu tiền mặt cũng cạn dần. Các công ty Dotcom đạt giá trị vốn hóa thị trường hàng trăm triệu đô la đã trở nên vô giá trị trong vòng vài tháng. Vào cuối năm 2001, phần lớn các công ty dotcom được giao dịch công khai đã rớt giá, và hàng nghìn tỷ đô la vốn đầu tư đã bốc hơi.