Bitcoin là gì?

Kể từ đó, Bitcoin đã trở thành loại tiền mã hóa nổi tiếng nhất trên thế giới. Sự phổ biến của nó đã truyền cảm hứng cho sự phát triển của nhiều loại tiền ảo khác. Những đồng tiền đối thủ này cố gắng thay thế Bitcoin trên phương diện là một hệ thống thanh toán hoặc mã token tiện ích phát triển ứng dụng trên blockchain hoặc cho các công nghệ tài chính mới.

Trong bài viết này, chúng ta cùng tìm hiểu thêm về đồng tiền mã hóa này — lịch sử đằng sau nó, cách hoạt động, cách lấy tiền ảo và tiền ảo có thể được sử dụng để làm gì.

Ý chính cần nhớ

• Ra mắt vào năm 2009, Bitcoin là tiền mã hóa lớn nhất thế giới tính theo vốn hóa thị trường.
• Không giống như tiền pháp định, Bitcoin được tạo, phân phối, giao dịch và lưu trữ bằng cách sử dụng một hệ thống sổ cái phi tập trung được gọi là chuỗi khối (blockchain).
• Lịch sử của Bitcoin với tư cách là một kho lưu trữ giá trị đã trải qua nhiều sóng gió; Bitcoin đã trải qua nhiều chu kỳ bùng nổ và sụp đổ trong thời gian tồn tại tương đối ngắn.
• Là loại tiền ảo sớm nhất đạt được sự phổ biến và thành công trên diện rộng, Bitcoin đã truyền cảm hứng cho một loạt các loại tiền mã hóa khác sau khi ra đời.

Những hiểu biết về Bitcoin

Vào tháng 8 năm 2008, tên miền Bitcoin.org đã được đăng ký. Ngày nay, ít nhất tên miền Bitcoin.org đã được WhoisGuard Protected, có nghĩa là danh tính của người đã đăng ký tên miền sẽ không bị công khai.

Vào tháng 10 năm 2008, một người hoặc một nhóm đã sử dụng tên Satoshi Nakamoto để công bố Cryptography Mailing List tại metzdowd.com: “Tôi đang xây dựng một hệ thống tiền điện tử mới, hệ thống này hoàn toàn ngang hàng, không cần có sự tham gia của bên thứ ba đáng tin cậy để xác thực.” Bản cáo bạch nổi tiếng hiện nay đã được xuất bản trên Bitcoin.org, có tựa đề “Bitcoin: Hệ thống tiền mặt điện tử ngang hàng”, sẽ trở thành kim chỉ nam chính về cách Bitcoin hoạt động ngày nay.

Vào ngày 3 tháng 1 năm 2009, khối Bitcoin đầu tiên đã được khai thác — Khối 0. Đây còn được gọi là “khối khởi thủy” (genesis block) và có chứa lời nhắn: “ The Times 03/Jan/2009 Chancellor on brink of second bailout for banks”, có lẽ là bằng chứng rằng khối đầu tiên đã được khai thác vào hoặc sau ngày đó, và có thể cũng là một bài bình luận chính trị có liên quan.

Vào ngày 8 tháng 1 năm 2009, phiên bản đầu tiên của phần mềm Bitcoin đã được công bố đến Cryptography Mailing List và vào ngày 9 tháng 1 năm 2009, Khối 1 đã được khai thác và quá trình khai thác Bitcoin đã được chính thức bắt đầu một cách nghiêm túc.

Phần thưởng bitcoin bị giảm đi một nửa sau mỗi 210.000 khối. Ví dụ: phần thưởng khối là 50 bitcoin mới, vào năm 2009. Vào ngày 11 tháng 5 năm 2020, đợt Bitcoin  Halving thứ ba đã xảy ra, khiến phần thưởng cho mỗi lần đào khối mới giảm xuống còn 6,25 bitcoin.

Một bitcoin có thể chia cho tám chữ số thập phân (100 phần triệu của một bitcoin) và đơn vị nhỏ nhất này được gọi là satoshi. Trong trường hợp cần thiết, nếu các thợ đào chấp nhận thay đổi thì Bitcoin có thể thậm chí được chia thành nhiều chữ số thập phân hơn.

Khi chỉ coi Bitcoin là một loại tiền tệ, nó không quá phức tạp để hiểu. Ví dụ: nếu bạn sở hữu bitcoin, bạn có thể sử dụng ví điện tử của mình để gửi bitcoin đó, dưới dạng thanh toán hàng hóa hoặc dịch vụ. Tuy nhiên, nó trở nên rất phức tạp khi bạn cố gắng hiểu cách thức hoạt động của Bitcoin.

Công nghệ Blockchain của Bitcoin

Tiền mã hóa là một phần của blockchain và mạng lưới blockchain này cần tiền mã hóa để duy trì hoạt động của mạng lưới. Blockchain là một sổ cái phân tán, một cơ sở dữ liệu được chia sẻ để lưu trữ dữ liệu. Dữ liệu trong blockchain được bảo mật bằng các phương pháp mã hóa. Khi một giao dịch diễn ra trên blockchain, thông tin từ khối trước đó sẽ được sao chép sang một khối mới với dữ liệu mới, được mã hóa và giao dịch được xác minh bởi những người xác nhận – được gọi là thợ đào (miner) – trong mạng lưới. Khi giao dịch được xác minh, một khối mới sẽ được mở và một Bitcoin được tạo ra và trao tặng như một phần thưởng cho thợ đào đã xác minh dữ liệu trong khối — sau đó họ có thể tự do sử dụng, giữ hoặc bán nó .

Bitcoin sử dụng thuật toán mã hóa Hash SHA-256 để mã hóa dữ liệu được lưu trữ trong các khối trên blockchain. Nói một cách đơn giản, dữ liệu giao dịch lưu trữ trong một khối được mã hóa thành một số thập lục phân 256 bit. Số đó chứa tất cả dữ liệu giao dịch và thông tin được liên kết với các khối trước khối đó.

Dữ liệu được liên kết giữa các khối là nguyên nhân của việc sổ cái được gọi là blockchain.

Các giao dịch được xếp thành một hàng, đợi được xác nhận bởi các thợ đào trong mạng lưới.  Các thợ đào trong mạng lưới blockchain Bitcoin đều cố gắng xác minh cùng một giao dịch đồng thời. Phần mềm và phần cứng của thợ đào giải thuật toán, đó là một con số 4 byte có trong tiêu đề khối mà mà các thợ đào cố gắng giải. Tiêu đề khối được tái tạo ngẫu nhiên hoặc được mã hóa Hash liên tục bởi thợ đào cho đến khi nó đáp ứng số mục tiêu được chỉ định bởi blockchain. Tiêu đề khối được “giải quyết” và một khối mới được tạo để mã hóa và xác minh nhiều giao dịch hơn.

Cách đào Bitcoin

Nhiều loại phần cứng và phần mềm có thể được sử dụng để đào Bitcoin. Khi Bitcoin lần đầu tiên được phát hành, bạn có đủ khả năng cạnh tranh để khai thác Bitcoin trên máy tính cá nhân. Tuy nhiên, khi Bitcoin trở nên phổ biến hơn, càng có nhiều thợ đào tham gia vào mạng lưới, điều này làm giảm cơ hội để trở thành người giải mã được hàm Hash. Bạn vẫn có thể sử dụng máy tính cá nhân của mình như một công cụ khai thác nếu nó có phần cứng mới hơn, nhưng cơ hội để giải quyết một hàm Hash là rất nhỏ.

Điều này là vì bạn đang cạnh tranh với một mạng lưới các thợ đào tạo ra khoảng 220 tỷ tỷ Hash/giây. Máy móc, được gọi là Mạch tích hợp chuyên dụng (ASIC), đã được chế tạo đặc biệt để khai thác – có thể tạo ra khoảng 255 nghìn tỷ Hashes mỗi giây. Trong khi đó, một máy tính có phần cứng mới nhất băm khoảng 100 Mega Hash mỗi giây (100 triệu).

Để trở thành một thợ đào Bitcoin thành công, bạn có một số lựa chọn. Bạn có thể sử dụng máy tính cá nhân hiện có của mình để sử dụng phần mềm khai thác tương thích với Bitcoin và tham gia vào một mỏ đào (mining pool). Các mỏ đào là các nhóm thợ đào kết hợp máy tính của họ để cạnh tranh với các trang trại khai thác khác có ASIC lớn.

Bạn tăng cơ hội nhận được phần thưởng bằng cách tham gia hội nhóm, nhưng phần thưởng giảm đi đáng kể vì cần phải chia sẻ cho nhiều người/máy khác nhau.

Nếu bạn có đủ khả năng tài chính, bạn cũng có thể mua một máy khai thác ASIC. Nhìn chung, bạn có thể tìm thấy một cái máy mới với giá khoảng $20000, nhưng những cái đã qua sử dụng cũng được bán bởi các thợ đào khi họ nâng cấp hệ thống của mình. Có một số chi phí đáng kể như điện và hệ thống làm mát cần được cân nhắc nếu bạn mua một hoặc nhiều máy ASIC.

Có một số chương trình khai thác để lựa chọn và nhiều mỏ đào bạn có thể tham gia. Hai trong số các chương trình nổi tiếng nhất là CGMiner và BFGMiner. Khi chọn tham gia một mỏ đào, điều quan trọng là đảm bảo bạn đã hiểu được cách họ trả phần thưởng, và liệu có phát sinh khoản phí nào không, hãy đọc một số bài đánh giá về các hội thợ đào.

Bạn mua Bitcoin bằng cách nào?

Nếu bạn không muốn khai thác bitcoin, bạn có thể mua nó bằng cách sử dụng sàn giao dịch tiền mã hóa. Hầu hết mọi người sẽ không thể mua toàn bộ một đồng BTC trọn vẹn vì giá của nó, nhưng bạn có thể mua một phần BTC trên các sàn giao dịch tiền ảo này bằng tiền pháp định. Ví dụ: Bạn có thể đăng ký tài khoản trên sàn Binance, mua Bitcoin bằng hình thức ngang hàng P2P bằng Việt Nam Đồng thông qua chuyển khoản ngân hàng, hoặc các phương thức thanh toán khác như Momo, Paypal, etc. 

Bitcoin được sử dụng như thế nào?

Bitcoin ban đầu được thiết kế và phát hành như một phương thức thanh toán ngang hàng. Tuy nhiên, các chức năng của Bitcoin đang ngày càng tăng lên, vì giá trị Bitcoin tăng và sự cạnh tranh từ các blockchain và tiền mã hóa khác.

Thanh toán

Để sử dụng Bitcoin, bạn cần có ví tiền điện tử. Các ví này nắm giữ các Private Keys của bitcoin mà bạn sở hữu, và bạn cần nhập Keys này khi thực hiện giao dịch thanh toán. Hiện tại, Bitcoin được ngày càng được nhiều cửa hàng, đơn vị bán lẻ chấp nhận làm phương tiện thanh toán hàng hóa, dịch vụ.

Thông tin quan trọng: El Salvador trở thành quốc gia đầu tiên chính thức chấp nhận Bitcoin như đồng tiền pháp định vào tháng 6 năm 2021.

Đầu tư và đầu cơ

Các nhà đầu tư và nhà đầu cơ trở nên quan tâm đến Bitcoin vì sự phổ biến rộng rãi của nó. Giữa năm 2009 và 2017, các sàn giao dịch tiền mã hóa đã xuất hiện để tạo điều kiện thuận lợi cho việc mua bán bitcoin. Giá Bitcoin bắt đầu tăng và nhu cầu mua tăng chậm cho đến năm 2017, khi giá của nó vượt ngưỡng 1.000 đô la. Nhiều người tin rằng giá Bitcoin sẽ tiếp tục tăng và bắt đầu mua chúng để giữ. Các nhà giao dịch bắt đầu sử dụng các sàn giao dịch tiền mã hóa để thực hiện các giao dịch ngắn hạn và tạo điều kiện để thị trường tiếp tục phát triển.

Rủi ro khi đầu tư vào Bitcoin

Các nhà đầu cơ đã bị thu hút bởi Bitcoin sau khi nó tăng giá nhanh chóng trong những năm gần đây. Bitcoin có giá 7.167,52 đô la vào ngày 31 tháng 12 năm 2019 và một năm sau đó, nó đã tăng hơn 300% lên đến 28.984,98 đô la. Nó tiếp tục tăng trong nửa đầu năm 2021, giao dịch ở mức cao kỷ lục hơn 69.000 đô la vào tháng 11 năm 2021 — sau đó nó giảm trong vài tháng tiếp đó và dao động quanh mức 40.000 đô la.

Giá cao nhất mọi thời đại của Bitcoin là 69.000 đô la, đạt được vào ngày 9 tháng 11 năm 2021.

Do đó, nhiều người mua Bitcoin vì giá trị đầu tư của nó hơn là khả năng hoạt động như một phương tiện trao đổi. Tuy nhiên, việc thiếu giá trị đảm bảo và bản chất kỹ thuật số của bitcoin đồng nghĩa với việc mua và sử dụng bitcoin đem lại một số rủi ro.

• Rủi ro pháp lý: Việc thiếu các quy định thống nhất về Bitcoin (và các loại tiền ảo khác) đặt ra câu hỏi về vòng đời, tính thanh khoản và tính phổ biến của chúng.
• Rủi ro bảo mật: Hầu hết các cá nhân sở hữu và sử dụng Bitcoin đều không có được mã token của họ thông qua các hoạt động khai thác. Thay vào đó, họ mua và bán Bitcoin và các loại tiền kỹ thuật số khác trên các thị trường trực tuyến phổ biến, được gọi là sàn giao dịch tiền mã hóa. Các sàn giao dịch bitcoin hoàn toàn là kỹ thuật số và — giống với bất kỳ hệ thống ảo nào — có nguy cơ bị tấn công bởi hacker, phần mềm độc hại và trục trặc hoạt động.
• Rủi ro bảo hiểm: Ví dụ như tại Mỹ, Bitcoin và tiền mã hóa không được bảo hiểm bởi Công ty bảo vệ nhà đầu tư chứng khoán (SIPC) hoặc Công ty bảo hiểm Ký thác liên bang Hoa Kỳ (FDIC). Một số sàn giao dịch cung cấp bảo hiểm thông qua các bên thứ ba. Vào năm 2019, đại lý chính và nền tảng giao dịch SFOX đã thông báo rằng họ có thể cung cấp cho các nhà đầu tư Bitcoin bảo hiểm FDIC, nhưng chỉ cho một phần của các giao dịch liên quan đến tiền mặt.
• Rủi ro gian lận: Ngay cả với các biện pháp bảo mật vốn có trong blockchain, hoạt động gian lận vẫn có khả năng xảy ra. Rất nhiều mô hình lừa đảo Ponzi ra đời dựa liên quan tới Bitcoin và các đồng tiền ảo nói chung.
• Rủi ro thị trường: Như với bất kỳ khoản đầu tư nào, giá trị Bitcoin có thể dao động. Tuy nhiên, giá trị đồng tiền mã hóa này đã biến động cực kỳ mạnh trong thời gian ngắn. Tùy thuộc vào việc mua và bán khối lượng lớn trên các sàn giao dịch, giá Bitcoin rất nhạy cảm với tin tức. Cụ thể, giá Bitcoin đã giảm 61% chỉ trong một ngày vào năm 2013, trong khi kỷ lục tuột giá trong một ngày vào năm 2014 là 80%.

Bitcoin trong tương lai: Thiên đường hay Địa ngục

Các dự báo về tương lai của Bitcoin thường phân làm hai xu hướng trái ngược rõ rệt: Bitcoin sẽ tăng lên một mức giá cực kỳ cao hoặc giảm xuống gần như bằng 0 đồng.

Theo Nhật báo Kinh tế (Trung Quốc),  “Bitcoin chẳng là gì ngoài một chuỗi mã kỹ thuật số, lợi nhuận của nó chủ yếu đến từ việc mua giá thấp và bán giá cao. Trong tương lai, một khi niềm tin của các nhà đầu tư sụp đổ hoặc khi nhiều quốc gia tuyên bố Bitcoin bất hợp pháp, nó sẽ trở lại giá trị ban đầu – vô giá trị”.

Eswar Prasad, giáo sư về chính sách thương mại quốc tế ở Đại học Cornell (Mỹ) cũng nhận xét. “Công nghệ khối chuỗi không được Bitcoin vận dụng một cách thật hiệu quả. Nó sử dụng cách thức xác thực giao dịch mang tính phá hoại môi trường và rất khó mở rộng”.

Ông cho rằng trước kia chỉ có một vài loại tiền điện tử, nhưng trên thị trường hiện nay có hàng trăm loại, trong đó nhiều đồng mang lại nhiều ích lợi và thân thiện với môi trường hơn Bitcoin, Bitcoin không phải công cụ giao dịch hiệu quả, không có giá trị gì đặc biệt ngoài niềm tin của nhà đầu tư”. Chưa kể, những đồng tiền mã hóa này thúc đẩy ngành ngân hàng triển khai phiên bản điện tử của các loại tiền tệ đang lưu hành. Chính vì thế mà học giả này cho rằng Bitcoin sớm biến mất.

Trong chiều ngược lại Arthur Hayes Cựu CEO BitMEX, khẳng định Bitcoin sẽ có giá 1 triệu USD vào năm 2030, khi các quốc gia trên toàn thế giới xa lánh Euro và đô la Mỹ.

Theo Hayes, các lệnh trừng phạt đối với Nga do cuộc xung đột quân sự tại Ukraine, cả chính sách địa chính trị và kinh tế đang có những thay đổi lớn. Khi Mĩ và Liên minh châu Âu kiên quyết giảm sự phụ thuộc vào năng lượng và thực phẩm của Nga. Hậu quả lâu dài chắc chắn là họ phải gánh chịu thiệt hại lớn.

Ông lập luận rằng vì nền kinh tế châu Âu không thể tự duy trì nên việc đóng cửa Nga sẽ thổi bùng ngọn lửa không thể ngăn cản dẫn đến sự tan rã của liên minh này. Các nhà xuất khẩu từ Đức sẽ không thể cạnh tranh với sản phẩm Trung Quốc, trong khi lạm phát tràn lan sẽ gây bất đồng trong nội bộ các nước EU.

Khi liên minh tan rã, tiền sẽ được in với số lượng lớn, siêu lạm phát là điều không thể tránh khỏi. Và một lần nữa, khi những người tiết kiệm ở châu Âu cảm nhận được khó khăn, họ sẽ chuyển sang tài sản có nguồn cung giới hạn như vàng và Bitcoin. Sự tan rã của EU sẽ đẩy giá Bitcoin lên cao.

Đầu tư vào tiền ảo và ICO tiềm ẩn rủi ro lớn và mang tính đầu cơ cao, bài viết này không phải là khuyến nghị của Piggyy hoặc người viết để đầu tư vào tiền ảo hoặc ICO khác. Vì hoàn cảnh của mỗi cá nhân là khác biệt, do đó luôn tham khảo ý kiến của chuyên gia có trình độ trước khi đưa ra bất kỳ quyết định tài chính nào. Piggyy không tuyên bố hoặc bảo đảm về tính chính xác hoặc kịp thời của thông tin có trong tài liệu này.